Już kiedyś wspominałam o tym, że Antoś chodzi do Niepublicznego Przedszkola Promyczek. Pierwszy raz do przedszkola poszedł we wrześniu 2015 roku, mając niespełna 3 latka. Jeszcze w pampersie, jeszcze z płaczem. Ale dość szybko się zaklimatyzował. Nauczycielem wspomagającym była wtedy nasza logopeda Madzia. To ona odbierała nam Antośka z rąk i spędzała z nim niemal cały czas, przytulając, karmiąc i niejednokrotnie przewijając. To rozstanie było więc dużo mniej bolesne, niż w przypadku Olka. Chociaż umierałam ze strachu -  przeżyłam :). Antek bardzo lubi dzieci, lubi bawić się z rówieśnikami, czynnie bierze udział w zajęciach. W tym roku zdecydowaliśmy, że zostanie w grupie sam, bez pozostałej dwójki dzieci z orzeczeniem i bez nauczyciela wspomagającego. Dobra decyzja, chociaż odważna. Antek znowu został rzucony na głęboką wodę. Dał radę. Codziennie w ramach zajęć, Antoś odbywa indywidualne godzinne zajęcia z logopedą. Taka forma rehabilitacji jest dla nas w tej chwili najbardziej istotna, i skupiamy wszystkie siły właśnie na niej. Po konsultacji z psychologiem i pedagogiem zrezygnowaliśmy ze wsparcia w innych dziedzinach. Jest ono nam na tym etapie nie do końca potrzebne, bowiem Antek rozwija się w prawidłowy sposób. Niemniej, jesteśmy pod stałą kontrolą pani psycholog i gdyby tylko zaszła taka potrzeba wznowimy i te zajęcia. Każde dziecko rozwija się na swój własny sposób, toteż dalej uważam, że należy obserwować własne dziecko i po konsultacjach ze specjalistami dobierać odpowiednią ścieżkę rehabilitacyjną. Nigdy nie podjęłabym takiej decyzji sama. Jest to kwestia odpowiedzialności i świadomości wiedzy (w przypadku rodzica absolutnie niekompletnej). Dlatego co 3 miesiące Antek jest konsultowany z psychologiem i pedagogiem w celu podjęcia decyzji co dalej.

Przedszkole Antka naprawdę zasługuje na wyróżnienie. Przede wszystkim ze względu na zaangażowanie Pań, które niemal prześcigają się w pomysłach i w kreowaniu dzieciom atrakcyjnych zajęć. To wspaniałe, bo owocuje tym, że dzieci lubią do przedszkola chodzić. Już nie wspomnę o zaangażowaniu i pracy, jaką wkładają w każdy występ i przedstawienie. Ja patrzę na to z podziwem. Naprawdę.

Wczoraj odebraliśmy dyplomy i książki (każde dziecko dostało książeczkę ze zdjęciami z całego roku szkolnego). Do głowy przyszła mi myśl, że ten rok upłynął bardzo szybko. Kolejny rok naszej rehabilitacji, nauki, wyjazdów do Poznania, pięknych i bardzo smutnych chwil.

Na zakończenie dzieci otrzymały także zdjęcia z pamiątkowej sesji zdjęciowej. Tym razem, a była to już 7. edycja atelier fotograficznego, dzieci wzięły udział w projekcie Jak się bawił Dziadek z Babcią, czyli dzieci-kwiaty :). Sesja była nagrodą dla dzieci za częste odwiedzanie biblioteki i uczestnictwo w zajęciach biblioterapeutycznych. Kolejna, moim zdaniem, świetna inicjatywa.

Przyszedł czas na wakacje. Nareszcie :).

Wczorajszy dzień, z racji tego, że Antek nie był w przedszkolu (zaspaliśmy po wyczerpującej wycieczce do Pacanowa) był podzielony na dwie tury zajęć. Pierwsze prowadziłam ja (ok. 10 rano Antek jest w swojej szczytowej formie), drugie (ok. godz. 17) prowadziła logopeda Madzia. Ogólnie wyszło na to, że naprawdę zrobiliśmy dużo. Tak to ja lubię :).

Na naszych zajęciach skupiliśmy się na wyrażaniu emocji. Niezastąpione w tym ćwiczeniu były karty edukacyjne, które zakupiliśmy całkiem niedawno (Link: www.facebook.com/bluesky.gadomski). 

My rozpoznawaliśmy smutną i wesołą minkę i mówiliśmy o miłości. Antoś całkiem biegle posługuje się słowem kocham i używa go dość często w kontekście swojego uczucia do członków naszej rodziny i kotów :). Nowością w tym ćwiczeniu było słowo pozytywny. To trudne, ale do wyćwiczenia :).

Kolejne ćwiczenie to percepcja wzrokowa. I tu znów ogólne zaskoczenie, bo tym razem zadaniem Antka było połączenie określonych przedmiotów w tzw. labiryncie. Tu dała znać o sobie metoda globalnego czytania. Rozwiązanie tego zadania zajęło mu niespełna minutę.

Przy okazji pracy z książeczkami zrobiliśmy jeszcze rysowanie po śladzie oraz szukanie różnic w przedstawionych obrazkach. Wszystkie te ćwiczenia stymulują rozwój lewej półkuli mózgu:)

Ćwiczenia z Madzią zaczęłyśmy od dwuelementowych sekwencji - przy okazji powtórzyłyśmy przymiotniki jakościowe, zawsze wprowadzane w opozycji - w tym przypadku duży/mały.

Ćwiczenie:
Ustawiamy na stole dwa przedmioty (zawsze takie same), jeden duży, drugi mały. Zadaniem dziecka jest powtórzenie sekwencji czyli ustawienie w odpowiedniej kolejności pozostałych elementów: Duży, mały, duży, mały itd. Ćwiczenie to można rozwinąć poprzez tzw. uzupełnianie sekwencji czyli wybieramy z ustawionego szeregu dwa misie i prosimy dziecko aby prawidłowo je wstawiło ponownie:




Kolejne ćwiczenie dotyczyło liczby mnogiej. Tym razem nie było łatwo, bo w zadaniu pojawiły się rzeczowniki nieregularne. To ćwiczenie zrobiłyśmy bawiąc się w dopasowywanie takich samych elementów z rozsypanki, przy okazji trenując percepcję wzrokową. Zadaniem dziecka jest odnalezienie obrazka z takim samym rysunkiem oraz właściwe wskazanie liczby mnogiej.


Bardzo lubianym przez Antosia ćwiczeniem jest trening pamięci słuchowo-ruchowej. My ćwiczymy ją na czterech różnokolorowych kwadratach. Rozkładamy cztery różnokolorowe kwadraty i młoteczkiem uderzamy kolejno np. w pierwszy 1 raz, w drugi 2 razy, trzeci opuszczamy, a w czwarty 3 razy. Zadaniem dziecka jest powtórzenie tej sekwencji ruchów. Wbrew pozorom jest to bardzo trudne i wymaga dużego skupienia.

Na koniec zostawiłyśmy zadanie trudne, tym bardziej, że dla Antka za każdym razem obrazki są zupełnie nowe. Tym razem dostał historię o dzieciach, które wyszły z przedszkola na plac zabaw, aby się pobawić. Jego zadanie polegało na ułożeniu w porządku chronologicznym obrazków oraz stworzenie krótkiej historii, która o tym opowiada. To naprawdę cięzkie zadanie, zwłaszcza przy ograniczonym zasobie słów. No, ale wspólnymi siłami daliśmy radę :).


To był naprawdę pracowity i upalny dzień :).
Ogólnie wyszło...

No z Olkiem nudzić się nie da :).

- Mamo pamiętasz, jak pytałaś mnie czy chcę mieć brata?
- Pamiętam.
- I pamiętasz, co odpowiedziałem? 
- Jasne, powiedziałeś, ze chcesz...
- To teraz zmieniłem zdanie. Wolałbym psa...

Tak naprawdę to zaakceptowanie niepełnosprawności własnego dziecka jest bardzo trudne. Rozmawiałam z wieloma Mamami, które nie umieją tego zrobić. Bo dla każdego rodzica to koniec świata... Przy takim stanie rzeczy, żadne słowa nie są w stanie podnieść na duchu.

W moim przypadku nawet nie chciałam słyszeć pocieszeń w stylu jesteś silna, uniesiesz to. Taki przymus dźwigania rzeczy, której nie jest się w stanie zaakceptować. To straszne uczucie. Miałam ochotę krzyczeć na każdego, kto starał się w jakikolwiek sposób mnie wspierać. Ja nie chciałam słów wsparcia. Chciałam mieć tylko komfort pozwolenia sobie na słabość. Chciałam się załamać, ryczeć, schować pod kocem.  Strach... Wszechogarniający strach i pytanie co dalej? Słyszałam: dźwigaj, nie jęcz, ciesz się tym co masz... Czy jestem niewdzięczna? Być może. Ale jestem tylko człowiekiem. TYLKO. To dźwiganie i udawanie, że wszystko dam radę znieść, u mnie pękło niespełna 4 lata po diagnozie.

 Kochane Mamy. Jak macie ochotę odreagować, płakać krzyczeć, przeklinać to dajcie sobie do tego prawo. Walczcie o to, aby móc wyrażać własne emocje, zwłaszcza te, które niszczą. To nie jest tak, że nic się nie stało. Stało się. Teraz trzeba nauczyć się iść inną, trudniejszą drogą. Tylko najpierw musicie ją zaakceptować.

Oglądałam kiedyś świetny dokument o rodzinie w której urodziła się dziewczynka z Zespołem Downa. Rodzice mieli już troje starszych dzieci, gdy na świecie pojawiła się Oliwka. Film, poświęcony był właśnie im - Rodzicom. Ich akceptacji i próbie podjęcia tak ogromnego wyzwania. I właśnie tam padły piękne słowa: Kiedy Oliwia się urodziła, pytaliśmy Boga dlaczego? Za co? Dziś, kiedy na nią patrzymy i otrzymujemy lawinę bezinteresownej miłości i wdzięczności, już nie pytamy. Dziś dziękujemy.

Ja też dziękuję.

Często na zajęciach z Antkiem ćwiczymy percepcję wzrokową. To umiejętność spostrzegania barwy, kształtu, skupiania wzroku, wyodrębnianie elementów z tła. To zdolność do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych oraz do ich interpretowania w odniesieniu do nabytych wcześniej doświadczeń. Postrzeganie wzrokowe bierze udział we wszystkich codziennych działaniach człowieka, dlatego też niezwykle istotne jest jej stymulowanie,  zwłaszcza u dzieci z niedosłuchem. Właściwy rozwój percepcji wzrokowej ma zasadnicze znaczenie przy nauce czytania, pisania i rozwiązywania zadań matematycznych.

 Nasze ćwiczenia opierają się zwykle na rysowaniu i powtarzaniu układanek z klocków. Wprowadzamy coraz trudniejsze wzory najpierw poprzez różne kształty, później zróżnicowaną kolorystykę. My jesteśmy dopiero na początku tej drogi, ale Antoś dość sprawnie różnicuje układanki 4-elementowe. Bardzo dobrze idzie mu także różnicowanie obrazkowe. 

Dziś będzie o moim najnowszym odkryciu. Chociaż słowo najnowsze nie jest tu może najlepszym. A będzie o słuchowiskach i audiobookach. Jako rasowy polonista :) nie jestem zwolennikiem audiobooków. Tzn. do tej pory nie byłam. Zawsze wydawało mi się, że nic nie jest w stanie zastąpić papierowej książki. Miłość do czytania zaszczepili we mnie rodzice. Zresztą czyta cała moja rodzina. A właściwie nie czyta, tylko pochłania kolejne książki. Uwielbiamy to. No więc, będąc przekonaną do tego typu rozrywki, starałam się zachęcić do niej Olka. I tu napotkałam mur. Nie lubię, nie chce mi się itd. Pomyślałam, że nic na siłę. Olek od samego początku nie znosił bajek. Pamiętam, że kiedy miał 3 lata zapytał, czy dziś znowu będzie miał wieczorną karę i będę mu czytała głupoty o jakichś kaczkach. Ciężko się do tego przyznać, ale szło nam, jak po grudzie. Aż trafiliśmy na Juliusza Verne. Tutaj moja humanistyczna dusza odżyła. Olek pochłonął wszystkie dostępne książki Verne za jednym zamachem. I koniec. Już nic nie podobało mu się tak  bardzo. NIC. Przygody Karolci (lektura) okupiliśmy darciem, płaczem, i moja nerwicą. O psie który jeździł koleją przeczytał, nie powiem, ale bez najmniejszego zachwytu.

 Antek, z racji nierozumienia wszystkich słów, w ogóle nie znosił czytania. Przyzwyczajony do omawiania obrazków i luźnego opowiadania, natychmiast po dwóch przeczytanych zdaniach, zasypiał. Aż do ostatniego weekendu. Wybraliśmy się na wycieczkę. I w aucie, zupełnie przez przypadek, trafiliśmy na audycję Polskiego Radia I pt. Radio dzieciom, a tam na słuchowisko Piotruś Pan w opracowaniu Michała Rusinka. Słuchowisko świetne. Dla nas doskonale opracowane, podział na role, dźwięki, muzyka, piękny język. I stało się. Chłopcy słuchali, jak zaczarowani. Przeżywali przygody Piotrusia i Cynki. A kiedy się skończyło... Antoś się rozpłakał. Gdy tylko wróciliśmy do domu, odszukaliśmy ową audycję i wysłuchaliśmy jej jeszcze raz. Od tego czasu włączamy kolejny odcinki po jednym codziennie. Chłopaki siadają na dywanie i słuchamy. To cudowne odkrycie napawa mnie optymizmem, że być może kiedyś i moje dzieci pokochają czytanie. Spróbujcie - naprawdę godne polecenia doświadczenie :).

Ponieważ najwięcej pytań, jakie otrzymuję, dotyczy początków naszej rehabilitacji, toteż dziś będzie o tym właśnie. My zaczęliśmy rehabilitować Antka, jak tylko został zaaparatowany. Od 4. miesiąca życia robiłam to ja, od 6 przy współudziale logopedki Ani.

Nasze pierwsze ćwiczenia wyglądały tak, że Antoś leżał w leżaczku, który zwykle stał na podłodze, a ja siedziałam przy nim. To dawało duże pole do obserwacji dziecka i pozwalało skupić uwagę na rehabilitacji. Oczywiście nie muszę tu dodawać, że wszystkie urządzenia na ten czas były wyłączone.

Zaczynaliśmy od ćwiczeń na lokalizację i rozpoznawanie dźwięków. Do ćwiczeń początkowych zakupiłam proste instrumenty muzyczne. Mieliśmy tzw. koszyk Antosia w którym znajdowały się: flet prosty, bębenek, grzechotka, tamburyn, dzwonek, proste cymbałki, gwizdek i zrobiona przez nas przesypywanka (puszka wypełniona ziarnem). Nasze uczenie dziecka reakcji na dźwięki wyglądało mniej więcej tak:

Ćwiczenie 1

Uderzanie w bębenek

Bębenek to taki wspaniały instrument, który dziecko ma szansę usłyszeć nawet przy głębokim niedosłuchu. Tutaj do pomocy zatrudniliśmy tatę. To on uderzał w bębenek, natomiast ja (przy każdym dźwięku) wrzucałam klocki do wiaderka. Kiedy była cisza, mówiłam jest cicho wzmacniając gestem (pokazując na ucho - nie ma, nie słyszę) i siedziałam bez ruchu. Gdy znów pojawił się dźwięk mówiłam: słyszę i powtarzałam czynność.

To ćwiczenie wykonywaliśmy codziennie dobre pół roku. Do czasu, gdy Antek sam spróbował wykonać zadanie. Gdy nauczył się, że dźwięk pobudza reakcję - ukryliśmy źródło dźwięku, wtedy ćwiczenie to wykorzystywało tylko zmysł słuchu.

Ćwiczenie 2

Flet

Gdy mamy pewność, że dziecko słyszy też inne instrumenty, możemy zacząć naukę różnicowania dźwięków. My jako następny wprowadziliśmy flet prosty. Zasada ćwiczeń była bardzo podobna. W zabawie do bębenka dołączył flet. Używając tych dwóch instrumentów na zmianę, pokazywaliśmy reakcję na dźwięk. Tym, razem nie wrzucałam klocków do pudełka, tylko podskakiwałam z Antkiem na rękach. To świetny pomysł, bowiem dziecko odbiera to jako doskonałą zabawę i jednoczenie uczy się reakcji na dźwięk. To ćwiczenie prowadzimy dotąd, aż dziecko samodzielnie zrozumie zasadę zabawy.

Ćwiczenie 3

Reszta instrumentów

Kolejne z ćwiczeń instrumentalnych zostało wprowadzone po to, aby dziecko uzmysłowiło sobie różne cechy dźwięków. Tzn. aby nauczyło się odróżniać dźwięk cichy od głośnego, długi od krótkiego, czy wysoki od niskiego. Tutaj wykorzystywaliśmy już wszystkie instrumenty. Głośny był bębenek a cicha grzechotka, wysoki był dźwięk cymbałek, a niski fletu, krótki to uderzenie bębenka długi to flet itd. Tutaj także w tym ćwiczeniu wprowadziliśmy rozróżnianie głosów: Mama mówi, Tata mówi, Olek mówi. 

Ćwiczenie 4

Onomatopeje

To ćwiczenie słuchowe ma już bezpośredni związek z rozwijaniem rozumienia mowy. Zaczynamy uczyć dziecko rozróżniać najpierw zwierzęce odgłosy, które stosujemy zawsze w towarzystwie pełnych nazw zwierząt (kotek robi „miau”, to kura „ko-ko-ko”, kto robi „mu”? – krowa), w zabawie sprawdzamy ich rozumienie, dziecko słysząc onomatopeję pokazuje obrazek lub zwierzę zabawkę. Za jakiś czas będziemy mogli pomijać wyrazy dźwiękonaśladowcze i pytać o kota, kurę, krowę (bardzo pomocne są tu karty edukacyjne, jeżeli nie ma proponuję zakup obrazkowych książeczek dla dzieci).

Ćwiczenie 5

Dźwięki z płyty

Gdy Antek potrafił rozróżniać już głosy zwierząt drogą słuchową, wprowadziliśmy rozpoznawanie dźwięków z  płyty. Były to dźwięki wydawane przez zwierzęta, przejeżdżające pojazdy, odgłosów ludzkich (kaszel, płacz, śmiech, śpiew) i odgłosów różnych czynności (piłowanie drewna, przybijanie gwoździ, nalewanie wody). Ćwicząc w ten sposób dziecko wyostrza swoją uwagę słuchową, koncentruje się tylko na dźwięku. Na początku pracy z dźwiękami z płyty podpowiadaliśmy, co wydaje dany odgłos, gdyż dźwięki z płyty są inne niż naturalne.

(przy okazji wspomnę, że dobrym pomysłem są także bajki. Podpowiedziała nam to logopedka, więc tu możemy się czuć usprawiedliwieni. Nie chodzi bynajmniej o to, aby włączyć dziecku bajkę i mieć je z głowy. Chodzi o tę edukacyjną stronę bajek, czyli wybieramy te, które są zrozumiałe dla naszych dzieci. Świetnym pomysłem jest np. Reksio, w którym, pojawiają się zwierzęce onomatopeje).

Ćwiczenie 6

Ćwiczenia oddechowe

Na samym początku wprowadzaliśmy także ćwiczenia oddechu i artykulacji. Z takim maluszkiem ćwiczenia oddechowe są proste w wykonaniu. My dmuchaliśmy w wiatraczek, piórko czy skrawki papieru (konfetti), a także uczyliśmy prawidłowo trzymać słomkę w ustach, dmuchać przez nią, czy robić bańki mydlane.

Aby dziecko uczyło się kontrolować wydech proponujemy mu dmuchanie mocne i szybkie, na zmianę z delikatnym i długim.

Ćwiczenie 7

Nazewnictwo

Teraz ćwiczenie rozwijające rozumienie mowy. Chodzi tu przede wszystkim o poszerzenie zakresu słownictwa. Ćwiczenia te wprowadzane od najmłodszego wieku, muszą być wielokrotnie powtarzane, na tyle długo, że gdy dziecko zacznie rozwijać mowę, zacznie je powtarzać. Za każdym razem więc (polecam w tym ćwiczeniu karty edukacyjne) pokazujemy dziecku krowę i mówimy muuu, psa hau hau itd. Oprócz tego nazywamy wszystkie instrumenty, którymi posługujemy się w czasie rehabilitacji oraz wprowadzamy nazewnictwo własne czyli to mama, to tata itd.

Oto ćwiczenia, które dominowały u nas do 1. roku życia. Od nich zaczęliśmy. Oczywiście były wprowadzane pewne urozmaicenia, bo tańczyliśmy, śpiewaliśmy, wspólnie graliśmy na pianinie. Każda bowiem forma zabawy dźwiękami jest dobra. Ale muszę podkreślić jedno: najważniejsza jest systematyczność. Codziennie do południa wygospodarowywaliśmy ok. 40 minut na zajęcia z Antkiem. I nie było przeproś. Wszystko w domu podporządkowane było tej czynności. Od razu także zapisywaliśmy, jakie ćwiczenia zostały wykonane i jakie postępy zaobserwowaliśmy, jakie nowe onomatopeje się pojawiły, nowe reakcje na dźwięki. Zresztą musieliśmy to robić, bo Panie w Poznaniu nas zawsze szczegółowo przepytywały :). Polecam założyć sobie zeszyt rehabilitacji. To bardzo ułatwia rozmowy z rehabilitantami i ponadto zmusza do aktywnej pracy.

Kolejne nasze ćwiczenia pojawią się już niedługo. Swoją drogą wzruszyłam się wracając do zapisków sprzed 4 lat. Dziś na dobranoc słyszę Antoś kofa mamusię. wyraźny dowód na to, że warto :).

To zdjęcie poglądowe z naszego zeszytu rehabilitacji:

A to pianino do ćwiczeń:

My od jakiegoś czasu zaczynamy z Antkiem ćwiczyć myślenie przyczynowo - skutkowe. Do tego celu służą nam proste historyjki obrazkowe. Na razie z pomocą, ale pomału Antoś zaczyna sam tworzyć historie odpowiadające obrazkom.

 Kiedy zaczynałam tworzyć tego bloga zastanawiałam się, czy to co piszę, stanie się w jakiś sposób ważne dla innych. Chciałabym bardzo, aby tak się stało.  I to właściwie był główny cel moich działań. Blog istnieje niespełna trzy tygodnie, a ja już za jego sprawą mam kilka bardzo ważnych spotkań za sobą. O jednym z nich chcę Wam dziś opowiedzieć.

W piątek gościła u mnie Karolina ze swoim synkiem Jasiem. Jaś ma 4 miesiące, jest ślicznym i bardzo grzecznym chłopcem. Jaś ma niedosłuch. A Karolina dopiero otrzymała diagnozę... Patrząc na jej ogromną miłość i wielkie przerażenie przypomniałam sobie siebie sprzed 4 lat. My, Mamy po diagnozie, naprawdę wszystkie wyglądamy i zachowujemy się tak samo. Tego nie jest w stanie zrozumieć nikt. NIKT. Nasze uczucia to mieszanka ogromnej miłości, lęku, przerażenia i jakiejś atawistycznej chęci walki o dziecko. Karolina przyjechała poznać mojego Antka, chciała nadziei na to, że wszystko jakoś się poukłada. Ja wiem, że tak będzie. Rozmawiałyśmy dość długo. Ona zadawała pytania, ja starałam się na nie odpowiadać. Chciałam ją podnieść na duchu. Dźwignąć. Kiedy wychodziła powiedziała: Wiesz, zrobię dla Jasia wszystko. Wiem :). Wiem, że się uda.

I oto, na moich oczach, kolejna mama, po kompletnym załamaniu, wstaje, otrzepuje kurz i staje do ciężkiej walki. Jesteś silna Karolinko. Dasz radę. A ja obiecuję, że będziemy przy Was. Razem zawsze jest łatwiej.

Po podłączeniu procesora mowy wymagane są okresowe regulacje ustawień. Kolejne ustawienia w naszym przypadku prowadzone są w Ośrodku Rehabilitacji Laryngologicznej, przy ul. Polnej w Poznaniu. Do Poznania jeździmy co 3 miesiące, z naszego Podkarpacia to trochę daleko... Ale nie narzekamy, bo przy tzw. okazji odwiedzamy ciocię Kasię w Warszawie i naszego wujka Marka właśnie w Poznaniu :). Regulację w ośrodku prowadzą akustycy pani Renatka i pan Maciek. To nie tylko świetni specjaliści, ale przede wszystkim świetni ludzie. Kompetentni i rzeczowi. Kolejny przykład na to, że jednak mamy szczęście :). W Ośrodku oprócz akustyków pracują także logopedzi i psycholog. Prawdziwa skarbnica wiedzy. Tam też, podczas jednej z wizyt, kiedy Antek miał już niespełna 2 latka, zaproponowano nam prowadzenie terapii według programu edukacyjno-terapeutycznego, jaki opracowali specjaliści współpracujący z Cochlearem.

Jest to oczywiście program, który można zakupić (dlatego nie podaję tu jego nazwy). Nam poradzono, aby Antoś go przetestował, bo nasza terapia dawała (i daje) spore efekty. Jest to materiał przedstawiony w formie zabaw, które są świetną okazją do nauki. Program należy realizować przez 40 kolejnych tygodni z dużą konsekwencją i zapisem, bowiem wymaga stworzenia przez rodzica tzw. Księgi Dźwięków. Przyznam szczerze, że ta księga przy całym swoim fajnym założeniu, jest naprawdę kłopotliwa. Ja jako pracująca zawodowo matka (nie zapominajmy) dwóch chłopców, mająca na głowie tak jak my wszystkie zresztą cały dom, robiłam tę księgę po nocach. No, ale skoro się sama dobrowolnie zgodziłam uczestniczyć w programie, to wyjścia jakby nie było...

Nie to żebym narzekała. Program jest naprawdę fajny i odpowiedni dla terapii dzieci w pierwszym roku życia. Podsuwa konkretne piosenki, wierszyki, czy propozycje wydawnicze, które mają charakter terapeutyczny. Dziecko zaczyna słuchać odgłosów otoczenia, uświadamia sobie, że istnieje świat pełen kolorów, barw smaków i dźwięków. Zaczyna zwracać uwagę na różnice i podobieństwa między usłyszanymi dźwiękami i nadaje im znaczenie. Przede wszystkim jednak wchodzi w terapię, tzn. uczy się rehabilitacji. Trenuje skupienie, obserwację, słuch oraz pracę z terapeutą, czyli Mamą :). To jest niezwykle ważne. My rehabilitujemy Antka od 4 miesiąca życia (ja), a od 6 miesiąca życia logopeda. Dla niego zajęcia terapeutyczne są jak chleb powszedni. Kiedy nie idzie do przedszkola, bo jest np. przeziębiony, przynosi kredki, książeczki i klocki i "uczymy się" w domu. Ważna jest w tym przypadku konsekwencja i systematyczność.

 Dziś, kiedy Antek ma 4 lata, będę przekonywać wszystkich do tego, aby do każdego dziecka dostosowywać terapię indywidualnie. My z Madzią widzimy i słyszymy, które ćwiczenia są dla Antka najbardziej efektywne, czyli które dają mu najwięcej korzyści. Łączymy więc kilka metod i programów tak, aby skutek był jak najlepszy. Tzn Madzia łączy, a ja się od niej uczę - żeby była jasność. To ona sprawuje opiekę logopedyczną nad Antkiem, ja jestem jej pomocnikiem jedynie :).

Jeżeli więc jesteście na początku tej drogi, potrzebujecie inspiracji do ćwiczeń z maluszkami zapraszam do kontaktu :). Chętnie coś podpowiem :).

A oto kilka stron naszej Księgi Dźwięków:

Każde ćwiczenie należy przeprowadzić kilkukrotnie i opisać reakcję dziecka.

 Musiałam także wykazać się zdolnościami plastycznymi. Oto droga po której jadą pogotowie i policja (dźwięki) oraz domek 3D :), na którym trenowaliśmy m.in. przyimki:

 A to fotoalbum Nasza Rodzinka:

Myślałam, że niewiele rzeczy jest mnie już w stanie zaskoczyć. Myliłam się. Oto rozmowa z dziś:

dzwoni telefon. Już trzeci raz ten sam warszawski numer. Odbieram.

- Dzień dobry, czy dobrze się dodzwoniłam, pani Magdalena?

- Tak to ja, słucham...

- Dzwonię z Światowego Centrum Słuchu w Kajetanach...

- Nie bardzo rozumiem... W jakiej sprawie Pani dzwoni?

- Pragnę poinformować, że wyznaczyliśmy dla Państwa syna Antosia termin zabiegu wszczepu implantu ślimakowego na 27 czerwca 2017 roku.

- Czy to są jakieś żarty? - pytam. - Antek miał wszczep 3 lata temu w klinice w Poznaniu. Dziecko mówi, chodzi do przedszkola i rozwija się bardzo dobrze. A wy do mnie dzwonicie, że macie dla niego termin? Po 3 latach?

Dopiero kiedy się rozłączyłam dotarło do mnie, jak wiele mieliśmy szczęścia trafiając do Poznania... A gdybyśmy tak zostali sami, bez żadnej pomocy...?

Czasem zajęcia logopedyczne odbywają się... na podłodze :). To także ma swój ukryty cel: oprócz zadań podstawowych ćwiczymy bowiem motorykę dużą. Dziś skupiliśmy się na analizie wzrokowej i artykulacji. Ćwiczenia z tego zakresu pojawiają się u nas właściwie codziennie. Wynika to oczywiście z tego, że ten obszar wymaga największej pracy. Do naszego zadania wykorzystaliśmy obrazkowe domino. Zabawa o prostych powtarzalnych zasadach, jednocześnie urozmaicona przez dodawanie kolejnych elementów. Przy okazji odnajdywania kolejnych obrazków nazywamy je, opisujemy i w prostszych przypadkach tworzymy liczbę mnogą. Teraz skupiamy się także na różnicowaniu rodzajów np. Antoś często mówi: Antoś zrobiła bałagan lub Mamo, co zrobiłeś? Oczywiście, radość to niezwykła, że Antek posługuje się całą konstrukcją zdania, niemniej szlifujemy te językowe niedoskonałości. Takie systematyczne poprawianie daje dopiero zamierzony efekt.

Dlaczego takie ćwiczenia są ważne i wpływają na ogólny rozwój dziecka? We wstępnym etapie nauczania niektóre dzieci (szczególnie te zagrożone dysleksją) ujawniają głównie trudności wynikające z obniżonej sprawności analizy wzrokowej i ruchowej (trudności w rozpoznawaniu liter i odwzorowywaniu ich kształtu). Dzieci niezręczne manualnie lub z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej upraszczają rysowane kształty, ich rysunki są ubogie w szczegóły i mało kreatywne. Pisanie angażuje te same funkcje co rysunek, lecz wymaga znacznie większej precyzji. Dlatego dopasowywanie do kształtów oraz pisanie wg wzoru, już od najwcześniejszych lat, utrwala w dziecku prawidłowy wzorzec.

My często wprowadzając ćwiczenia z tego zakresu korzystamy opracowań  mgr Aleksandry Gąszczyk. Oto kilka podpowiedzi:

Ćwiczenia na materiale obrazkowym:

• wyszukiwanie różnic na 2 obrazkach,

• dorysowywanie brakujących elementów,

• szukanie przedmiotu, który nie pasuje do pozostałych,

• kończenie logicznych ciągów rysunkowych,

• wyszukiwanie identycznych przedmiotów,

• gromadzenie przedmiotów w zbiory wg jednakowej cechy,

• dorysowywanie w kratkach brakującej połowy rysunku,

• labirynty,

• plątaninki,

• rysowanie po śladzie albo kropkach,

• połącz punkty - rysowanie krótkimi odcinkami,

• kolorowanki wg kodu lub własnego pomysłu,

• rysowanie, malowanie na podany lub dowolny temat,

• edukacyjne gry planszowe np. Super pamięć,

• puzzle,

• układanie porozcinanej ilustracji bądź klocków wg podanego wzoru lub z pamięci itp,

Antoś chodzi do zwykłego przedszkola. U nas jest to Niepubliczne Przedszkole Promyczek. Na samym początku, kiedy go zapisałam, a miał wtedy niespełna 3 lata, pomagał mu nauczyciel wspomagający (wtedy była to nasza logopedka Madzia. Dziś w ramach terapii, Madzia prowadzi w przedszkolu zajęcia logopedyczne z Antkiem - godzinę dziennie). W zeszłym roku podjęliśmy decyzję, że Antek zostanie w grupie sam. Nauczycielka wspomagająca (już nie Madzia) przeszła do grupy starszaków z dwójką innych dzieci  z orzeczeniem. Stało się tak przede wszystkim dlatego, że Antoś zaprzyjaźnił się w grupie z dziećmi i z nauczycielkami. Nie chciałam zmieniać mu otoczenia i przede wszystkim chciałam go sprawdzić. Czy da radę sam? Jak odnajdzie się wśród dzieci bez pomocy NS? Poradził sobie znakomicie. Czego dowodem chociażby wczorajszy występ na  przeglądzie tanecznym. Muszę powiedzieć, że w takich chwilach ciężko utrzymać emocje na wodzy. Antek wraz ze swoją cudną przyjaciółką Nadią tańczyli w pierwszej parze. Co za ruchy... Jaki układ taneczny... Od razu warto wspomnieć, jak wiele pracy włożyły w to wspaniałe panie przedszkolanki: Pani Marta, Pani Monika, Pani Zosia i zdolna Pani choreograf nasza ciocia Justynka :). Antek z Nadią dostali oczywiście największe brawa (moim zdaniem :)).

I odznaczenia za świetny występ :).

Tańce:

U nas trochę nowości. Przede wszystkim mamy nowe pomoce do zajęć domowych. Cieszę się z tego ogromnie, bowiem w naszej rehabilitacji nadszedł taki moment, że chcąc poszerzać zasób Antkowego słownictwa, potrzebowaliśmy dodatkowych pomocy edukacyjnych. Antek już umie nazywać niektóre czasowniki, zna także określoną liczbę rzeczowników podstawowych. Chcąc wejść na wyższy poziom potrzebowaliśmy takiego pomocnika, który ułatwi nam przyswajanie nie tylko nazewnictwa rzeczowego, ale i abstrakcyjnego. Oczywiście mogliśmy skorzystać z aplikacji komputerowych. Szczerze mówiąc, miałam nawet taki pomysł. Skutecznie jednak wybiła mi to z głowy nasza pani psycholog z Ośrodka Rehabilitacji Laryngologicznej w Poznaniu. W rzeczowy, ale dobitny sposób, wyjaśniła mi, jaki wpływ mają nośniki elektroniczne na umysł i funkcjonowanie dziecka, a nawet na jego emocje. Okazuje się, że ćwiczenia analogowe zmuszają do większego wysiłku umysłowego, a przede wszystkim, nie pobudzają i nie hamują niepotrzebnych emocji.

 Znalezienie pomocy, które spełniałyby nasze oczekiwania, nie było łatwe. Po pierwsze szukaliśmy obrazków rzeczywistych, nie animowanych. Jest to kolejny bardzo ważny etap w rozwoju dziecka i niestety często bagatelizowany. Dziecko patrząc na obrazy rzeczywiste przypisuje im odpowiednie znaczenie, innymi słowy koduje je w rzeczywistości. Obrazki bajkowe, czy animacje są odpowiednie dla dzieci na niższym poziomie rozwoju, które wchodzą dopiero w pierwszy etap nazewnictwa. Bohaterowie bajek mają bowiem pozytywne konotacje (pozytywne skojarzenie nie z nauką, a z zabawą). Oprócz obrazków chciałam także, aby pod każdym z nich znajdował się podpis. I tu kolejne schody, bo podpis musi być wykonany czcionką bezszeryfową (prostą) - służy to przede wszystkim trenowaniu ćwiczenia czytania globalnego (to metoda, której jestem wielką fanką). Jak już wspomniałam poszukiwałam tematyki szeroko rozbudowanej - od nazw warzyw takich jak fasola, buraki, kapusta, do abstrakcyjnych, takich jak burza, tęcza, zorza polarna.

Jakaż była moja radość, kiedy w końcu (zupełnie przez przypadek) natknęłam się na takie karty na jednej z grup facebookowych. Po natychmiastowym kontakcie karty były u mnie zaledwie po 3 dniach.

Oto mam co chciałam. Obrazki są świetne nie tylko przy poszerzaniu słownictwa i ćwiczeniu na zasadzie pytań Co to?, ale także do opowiadania na podstawie określonego materiału ikonograficznego. Oto od jakich ćwiczeń zaczęliśmy:

Ćwiczenie 1. Pytania typu Co to?

Ja: Co to?

Antek: Statek.

Ja: Co robi?

Antek: Pływa.

Ja: Dokąd płynie?

Antek: Do domu.

Ja: Jak płynie?

Antek: Szybko.

Ćwiczenie 2. Opowiadanie:

Antek: Statek płynie, w morzu pływa też ryba. Antoś boi się pływać sam, bo ryba może być zła. Antoś lubi pływać z mamą z tatą i z Olkiem. 

Przytoczyłam oryginalną wypowiedź Antka, aby pokazać jego zasób słów oraz umiejętność budowania zdań. W jego opowiadaniu pojawia się nazewnictwo własne, rzeczowe i abstrakcyjne. To umiejętność, którą nabyliśmy w ostatnim czasie. Dlatego też, pod ścisłą kuratelą naszej logopedki Madzi, wprowadzamy kolejną pulę nazw, czyli stymulujemy funkcje poznawcze i poszerzamy wiedzę o świecie.

Ćwiczenie 3. Odniesienie obrazka do rzeczywistości:

Ponieważ obrazki są rzeczywiste, nie ma z tym większego problemu. Ćwiczenie wygląda mniej więcej tak: rozsypuję na stole karty z różnych kategorii, a jest ich kilka m.in. jedzenie, gesty, emocje, znaki, zwierzęta, pogoda i zjawiska atmosferyczne, wycieczki, podróże, środki transportu, owoce, wyposażenie domu, garderoba, dodatki, łazienka i higiena. Zadaniem Antka jest przyporządkowanie obrazka do rzeczy:

Ćwiczenie 4. Historia:

To ćwiczenie lubimy bardzo. Mieszamy kilka kategorii kart. Odwracamy obrazkami do dołu. Każdy z nas losuje jedną kartę i opowiada o niej historię.

Antek: To kura. Kura mieszka u babci Marysi i dziadzia Jasia. Kura ma jajka. Antoś lubi jajka. Jajka są żółte. A to kogut. Kogut jest zielony i żółty. Kogut też mieszka u dziadzia.

Szukałam bardzo długo. W końcu znalazłam. Cieszę się ogromnie i obiecuję, że będę wrzucać nasze kolejne ćwiczenia z kartami wspomagającymi rozwój mowy. Od razu dodam, że uzyskałam zgodę od Pana Grzegorza, aby móc polecić Wam jego stronę. Polecam bez dwóch zdań. I to nie tylko do rehabilitacji, ale przede wszystkim do ćwiczeń ogólnorozwojowych.

Link: www.facebook.com/bluesky.gadomski